TẢN MẠN HSMN

Q.MF

     Có một danh từ không có trong từ điển các danh từ tiếng Việt, thường được viết tắt là HSMN; có một hội không cố định trong mạng lưới các hiệp hội ở Việt nam: Hội Học sinh Miền Nam; có một đường dây liên lạc không vô tuyến mà cũng chẳng hữu tuyến, nối liền giữa các miền đất của bản đồ nước Việt hình chữ S: Ban liên lạc HSNM, và có một huyết thống tình cảm thật lạ, ngoài phạm trù sinh học, nó kết nối một mối tình tha thiết và mãnh liệt giữa những con người không có máu mủ ruột rà, chẳng bà con họ hàng, không cùng một quê hương, không cùng môt thế hệ, không cùng một mái trường và không kể gì đã biết nhau rồi hay chưa, hễ nghe xưng là HSMN, thì lập tức mừng tủi, sẵn sàng thương yêu, dìu dắt và giúp đỡ nhau. Ấy là bởi vì 50 năm trước đã có những mái trường mang tên Trường HSMN được hình thành trên đất Bắc, rồi 30 năm qua từ lúc những mái trường này giải tán, lưu lại cho những đứa trẻ đã lớn lên từ đó một ký ức thương nhớ khôn nguôi. Hai mươi năm tồn tại là hai mươi năm xây dựng nên một mối ân tình lạ lùng của Nhân dân miền Bắc đối với con em Miền Nam, của những Thầy, Cô, Má 2 Miền tình nguyện thay thế những người cha, người mẹ của những đứa trẻ xa vắng quê hương. Nó là mối ân tình anh chị em ruột thịt được nảy sinh một cách lạ lùng giữa các học trò qua các thế hệ. 

     Tôi ngồi suy ngẫm những điều này sau mấy ngày đón các thầy cô từ phương Bắc vào tìm thăm các học trò, các con cháu mình qua 9 tỉnh Miền Nam. Trái tim tôi nghẹn ngào khi gặp gỡ lại những cái tên và gương mặt từng vô cùng thân thuộc: Thầy Thu "Cam-mô", thầy Quốc Thái, thầy Vĩnh Thọ, thầy Đình Thu, thầy Có, thầy Nhất Hạnh, thầy Trương Bé, thầy Đề và các thầy của thế hệ các anh chị chúng tôi: Thầy Kính, thầy Đang, Thầy Cơ… Giá gì chúng tôi có thể gặp được thêm và thêm nữa những gương mặt từng nằm trong nỗi thao thức về tuổi thơ đêm đêm này… Một vài năm trước, chúng tôi đã từng hạnh phúc được gặp lại thầy Thịnh, Thầy Chì, Thầy Trịnh… có thầy đã lặng lẽ ra đi về cõi Vĩnh hằng, có thầy vẫn còn đâu đó, tên tuổi vẫn còn đó nhưng biết khi nào mới đi thăm lại được đàn con cháu của mình một thời… Tôi cảm thấu được ánh mắt hạnh phúc của các thầy khi ngắm nhìn những đứa trẻ bé dại ngày xưa, nay trưởng thành và vững vàng ở trên mọi nẻo đường xây dựng của đất nước. Không ngại ngần gì mà không nói rằng đó chính là sản phẩm của các thầy, các thầy đã dạy chúng tững con chữ và từng đức tính, mà những cái đức ấy sao mà lạ, nó cũng như một "gen di truyền": Đã là HSMN, ấy là chất phác, trung thực, trọng nghĩa và dũng cảm. Những đêm tối trời xa xưa ấy, dưới những ngọn đèn leo lét, bọn nhóc ngẩng những khuôn mặt háo hức về phía những câu chuyện thám tử ly kỳ của thầy Quốc Thái, một buổi sáng nọ, sau khi hò hét lũ nhóc tập thể dục xong, thầy hô: "đằng sau … quay!" và" Bình minh là như thế đó!" Cả trung đoàn bọn nhóc lặng đi bàng hoàng trước cái đẹp huy hoàng của ánh sáng bình minh rực rỡ trên bầu trời ở sân vận động của trường Nguyễn Văn Bé. Những tên quậy nhất đám thứ ba của bè lũ nhất quỷ nhì ma… cũng không thể không ngồi yên với những tiết sử đầy hào hứng của thầy Thu "Cam-mô", Các vị anh hùng Xpactacut, Napoleon, đặc biệt là thám tử Cam-mô, đã kêu gọi sự dũng cảm của họ trong suốt chặng đường đời. Những bức họa phong cảnh trữ tình của danh họa Nga Isaac Levitan không phải để đào tạo họ thành các họa sỹ, mà làm họ biết tìm đến cái đẹp trên mọi lối đi của mình, đó là nghệ thuật của thầy giáo trẻ Trương Bé, người mà nay đã là một họa sỹ tài danh của Việt nam, một niềm tự hào của HSMN. Hồi ức không ngăn nổi tôi nhớ về những ai chưa gặp lại, những câu hát ru chúng tôi ngủ ở miền thôn nhỏ Xuân Lan của cô Khánh, khuôn mặt nghìn trùng xa cách còn thương nhớ của thầy chủ nhiệm Đào Xuân Trường, Thầy hiệu trưởng ấm hiền như cha đẻ Nguyễn Đức Tường, những bài ngoại khoá nức nở về Bác Hồ trên xứ sở Quế lâm của thầy Thịnh, người thầy nay đã vắng xa mãi mãi…Những lời quở la đầy yêu thương của má Sáu, thầy Phiên… Khi bước chân vào nghề sư phạm, tôi đã thấm thía cái nghệ thuật đào tạo con người của những người Thầy cao quý này. Ôi sao mà hạnh phúc đến đau đớn vì mình đã có một mái trường như thế, sao mà nhớ thương đến nhức nhối vì mình đã có một mái nhà như thế!! Bạn bè ơi, có còn nhớ những bữa ăn "Tổ ấm" hay không?…Chúng ta đã bên nhau thầy trò, đã ngoan ngoãn, đã nghịch ngợm quậy phá…30 năm qua, ngày xưa khi ở cùng nhau thì chúng ta da diết nhớ về quê hương, nhớ ba, nhớ mẹ, giờ thì chúng ta nhớ về Thầy, Cô, Má và nhớ về nhau… Ước gì gặp nhau để mà hát "Ngày con mới ra miền Bắc, con còn bé tí tiu như là cái hạt tiêu..iu…", "Liên đội thiếu niên Đồng Tháp Mười chúng em, gồm những đứa con đất Thành đồng về đây họp lại, Liên khu Năm, Nam bộ, Đồng tháp, hay Mũi Cà Mau…", "Trường chúng em Trường cấp một Nguyễn Văn Bé, chúng em tuy bé nhưng việc làm không bé đâu, học tập tốt hăng say, siêng năng chúng em làm nhiều việc tốt đáng khen vô cùng…"…

Với bạn bè

                                 

Bức tranh "mùa thu vàng" (Golden Autumn) của Isaak Levitan

Huế 13 tháng Tư năm 2003