NHỮNG BÀI HỌC TỪ SẢN PHẨM DỪA

Nhân có người bạn có viết một bài về phát triển bền vững sản phẩm từ dừa. Giọng văn hùng hồn, mỹ từ cao đẹp xây dựng hình tượng giấc mơ lơ lửng trên mây. Vì phép lịch sự tôi không tiện nêu ý kiến riêng đối với bài viết này, nhưng khi nghĩ về những ngành nghề truyền thống của cha ông để lại và làm từ các đặc sản riêng có của một vùng đất phương Nam thì thấy chạnh lòng, nên viết ra đây vài sau nghĩ của mình.

1- Bài học vùng nguyên liệu:
Những năm 70s của thế kỷ trước, vì cảm mến dân tộc Việt Nam và đặc biệt là bài viết “Cây tre Việt Nam” của nhà văn nổi tiếng Thép Mới mà Chính phủ Thủy Điển đã viện trợ không hoàn lại hàng triệu cua – ron để Việt Nam xây dựng nhà máy sản xuất giấy với nguyên liệu từ tre nứa. Khi nhà máy sắp hoàn thành, các chuyên gia yêu cầu dẫn đi tham quan vùng nguyên liệu thì… ôi thôi chỉ là một vài lũy tre làng. Và tất nhiên công trình phải bỏ dở chỉ vì người Việt có tật nói quá “Rừng tre bạt ngàn,… tre bao vây quân thù,…”
Trở lại vấn đề về cây dừa cũng vậy, lại có người muốn nói rừng dừa bạt ngàn, cây dừa dùng được mọi cách cho đủ mọi thứ,... Bản chất Ba Phi của người Nam Bộ lại nổi lên.
Sự thật vùng nguyên liệu dừa của chúng ta không nhiều, không bằng một số nước khác như Thái Lan, Indonexia,… nhưng bù lại chúng ta có những sản phẩm đặc trưng đã từng thống trị thị trường thế giới.
Vậy là vùng nguyên liệu không quan trọng bằng công nghệ sản xuất truyền thống rồi.

2- Bài học giữ và phát triển sản phẩm truyền thống:
- Dầu dừa: Đây là một sản phẩm mỹ phẩm đặc trưng của phụ nữ Nam Bộ và đã nổi tiếng cả nước về tính phổ thông dễ làm của nó. Nhưng ngày nay các nữ thanh do thị hiếu và nếp sống công nghiệp nên chỉ dùng Rejoy, Palmolive,…
Cũng phải thôi vì còn đâu ai dám sản xuất, kinh doanh dầu dừa, lỗ chắc.

- Xà bông Cô Ba: Cũng là một sản phẩm hóa mỹ phẩm có nguồn gốc từ dầu dừa. Sản phẩm thực sự nổi tiếng khắp bán đảo Trung - Ấn. Nhưng do thời cuộc mà đã lịm tắt.

- Kẹo dừa: Đây là sản phẩm ngành thực phẩm đã giúp cho một tỉnh ở Việt Nam thoát nghèo, tỉnh Bến Tre, và hiện nay vẫn đang thịnh hành với thị trường chính là Trung Quốc. Năm 1996, khi tôi đi khảo sát thị trường Trung Quốc thì mới phát hiện ra rằng đối với hàng trăm triệu công nhân Trung Quốc thì kẹo dừa Bến Tre là bữa ăn sáng cầm hơi cho tới bữa trưa họ mang theo trên các đại công trường ở nước này. Họ gọi là “kẹo cứu đói”

Thống kê năm 2011 toàn tỉnh Bến Tre có kim ngạch xuất khẩu 363 triệu USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm dừa 159 triệu USD, chiếm tỷ trọng 43,8 % kim ngạch xuất khẩu chung của tinh.(Sở Công thương Bến Tre)
Thế mà, hiện nay kẹo dừa Bến Tre đang bị cạnh tranh quyết liệt từ Trung Quốc, Thái Lan. Các chủ cơ sở phải tự thân đi kiện quốc tế cho thương hiệu của mình. Bản thân giữa các cơ sở kinh doanh cũng cạnh tranh lẫn nhau mà không có sự hỗ trợ can thiệp bảo vệ nào từ cái gọi là hiệp hội hay cơ quan chức năng Nhà Nước.

- Sản phẩm mỹ nghệ: Đây là dòng sản phẩm của các nghệ nhân bao gồm tranh ghép, đồ lưu niệm, đồ trang trí, bàn ghế cẩn dừa, nhà bằng dừa… Những sản phẩm này chỉ xuất hiện lẻ tẻ ở một vài cửa hiệu đồ lưu niệm ở các thành phố nhằm đa dạng hóa sản phẩm mà thôi.

3- Bài học liên kết:
Đây chính là nỗi buồn sâu lắng của người Việt Nam, luôn luôn không muốn hợ tác để cùng phát triển.
Miền Tây nổi tiếng với du lịch nhà vườn mà giữa Tiền Giang với Bến Tre không có nổi một liên kết du lịch dừa, thậm chí họ còn nguyên Cồn Phụng, Cồn Tiên của ông Đạo Dừa để lại. Cho dù nói thế nào đi nữa thì tinh thần của đạo Dừa cũng đã thấm trong máu của bộ phận không nhỏ của người dân Miền Tây rồi.

Tóm lại, nhiều người muốn tỏ ra phát triển bền vững kinh tế dừa nhưng thực chất chỉ muốn dựa hơi vào cái gì đó ở trên trời. Làm vài bức tranh dừa được vài trăm triệu ĐỒNG cho là to lắm, trong khi những người công nhân kẹo dừa khuấy mạch nha ngày đêm đem về cho đất nước này hàng trăm triệu dollars với đồng lương mấy triệu bạc.

Hãy nhìn và nghĩ về họ.

Ba Đông