Chuyên thứ nhất:    TRẬN ĐỘT NHẬP NÔNG TRƯỜNG CAM KHÔNG THÀNH

            Chúng tôi là những học sinh Việt Nam học tại Trường Mùng 2 tháng 9, từ năm 1967 đế năm 1975;  đa số là người miền Nam, có cha mẹ hoặc đã hy sinh hoặc đang tham gia cuộc kháng chiến cứu nước; đến Quế Lâm từ nhiều vùng và từ nhiều dân tộc sinh sống trên đất nước Việt Nam. Là học trò, chúng tôi cũng không thiếu những trò nghịch ngợm, mà giờ đây khi đã trưởng thành nhớ lại và nhìn nhau cùng cười: Sao ngày đó bọn mình nghịch thế, đúng là trẻ con hiếu động và liều lĩnh.
          Một trong những việc chúng tôi gây ra làm ảnh hưởng đến hình ảnh tốt đẹp của Học sinh Việt Nam ở Quế lâm đó là vụ “Đột nhập Nông trường trồng cam” năm 1970.

          Nông trường nằm cạnh Trường, được rào bởi loại cây gai nhọn, tiếp đến là  một con hào sâu và rộng, bên dưới cũng trồng các loại cây có gai. Lê Quang cầm đầu một nhóm khoảng bốn, năm tên; thường sau giờ cơm chiều hay trèo lên tường rào của trường chơi và ngắm nhìn những đồi cam xa tắp. Vào mùa cam chín, những quả cam vàng tươi, cái màu vàng của những trái cam chín mọng nước gợi sự thèm thuồng của lũ trẻ con chúng tôi. Lê Quang nảy sinh ý tưởng muốn khám phá…vườn cam hấp dẫn kia. Đó là sự hiếu động kiểu của trẻ con, chứ ở Quế Lâm mùa nào thức ấy, chúng tôi vẫn được cung cấp hoa quả, bánh kẹo đều đặn.

          Cả nhóm sôi nổi bàn kế hoạch đột nhập, quan sát tìm vị trí có thể dọn cây gai, vượt hào sâu. Khó nhất là phải nhảy qua được con hào rộng khoảng hơn hai mét. Để chứng tỏ bản lĩnh đàn ông, con hào kia với những đứa trẻ “dũng cảm” lúc đó chỉ là chuyện nhỏ. Nhóm trưởng Lê Quang nghĩ ra kế  dùng một cây sào để đu người nhảy qua con hào .  Một góc trong trường có địa thế giống con hào kia được chọn làm nơi tập luyện. Các tên nhỏ hơn ban đầu bị ngã, nhưng cả bọn rồi cũng tập nhảy thành công.

         Lê Quang chọn một đêm trời tối để tập kích vườn cam của Nông trường. Khi có tiếng chuông  hiệu lệnh báo giờ ngủ, cả nhóm bắt đầu bí mật hành động; đi men theo sát tường rào trường để tránh các chú bộ đội gác cổng phát hiện; mau chóng vượt tường rào trường, áp sát hàng rào Nông trường, dùng dao phát dọn một khoảng trống để chui người vào trong rào. Cẩn thận hơn, nhóm trưởng Lê Quang cầm mấy hòn đá quăng về phía vườn cam để thăm dò động tĩnh rồi cầm sào, lấy hết can đảm đu và nhún mạnh người phi qua hào bằng một động tác thuần thục. Trong chốc lát chúng tôi đã nhập thành hoàn hảo và tản ra để thu hoạch chiến lợi phẩm. Trời tối, nên mò được quả nào là chúng tôi vặt tuốt. Công việc “thu hoạch” cam đang diễn ra suôn sẻ hơn mười lăm phút, thì ôi thôi, có tiếng chó sủa, tiếng kẻng báo động; rồi tiếng  bước chân người chạy và tiếng la hét náo động. Ánh đèn pin chiếu sáng quắc cả một vùng rộng lớn. Cả nhóm mạnh ai nấy chạy. Tên cầm đầu Lê Quang chạy nhanh nhất, cầm sào đu người phi qua hào, thế là thoát. Do Lê Quang quên làm động tác đẩy trả lại cây sào, báo hại lũ đàn em bị kẹt lại bên bờ hào sâu đứng run rẩy trước bầy chó chỉ chờ lệnh của các ông chủ bảo vệ là lao vào xé xác mấy kẻ đột nhập kia. Trừ Lê Quang chạy thoát, còn toàn bộ đội hình bị bảo vệ nông trường tóm gọn. Không khó để xác định các đạo chích là các “ông tướng” hàng xóm. Trận tập kích vườn cam đã bị thất bại một cách thảm hại.

         Đoàn “tù binh” được bảo vệ nông trường áp giải vào đến cổng trường. Chờ một lúc thì chú Quân - (phiên dịch tiếng Trung, đã mất) và thầy Hiệu trưởng xuất hiện. Sau khi chú Quân trao đổi với bảo vệ Nông trường, đoàn “tù binh” được trao trả cho thầy Hiệu trưởng. Về đến phòng họp Trường, thầy Hiệu trưởng lướt nhìn từng chiến sĩ bại trận, quần áo rách toạc, mặt mũi lấm lem, chân tay bị cào xước rớm máu, đi chân đất vì dép quăng hết khi chạy tán loạn…

      Lê Quang đang giả vờ ngủ  nhưng suy nghĩ tìm cách đối phó, vì biết thế nào cũng bị khai ra. Được gọi lên gặp thầy Hiệu trưởng, biết không thể chối cãi, lại thấy đàn em vì theo mình mà bị bắt cả lũ, nên Lê Quang thú nhận hết và xin nhận kỷ luật. Sau hôm đó, cả nhóm bị kiểm điểm, kỷ luật cảnh cáo trước toàn trường.

       Sau này, chú Quân  kể lại:  Ban lãnh đạo Trường  phải đến gặp Lãnh đạo Nông trường xin lỗi. Lãnh đạo Nông trường đã thông cảm: Vẫn biết là các cháu học sinh Việt Nam cũng chỉ nghịch ngợm chứ không phải do bị đói. Nông trương không tiếc gì mấy quả cam, nhưng chui rào, nhảy hào sâu có thể gây ra thương tích, có khi bị chó đuổi cắn thì nguy hiểm lắm.

       Sau vụ đó, có một thỏa thuận giữa Trường và Nông trường để  chúng tôi được tham gia lao động chăm sóc cam. Mỗi lần được đi lao động ở Nông trường cam, chúng tôi như đi dự hội, mệt nhưng vui.

       Mùa cam chín, Trường chúng tôi nhận được những giỏ cam vàng tươi do Nông trường biếu (chắc là thưởng cho thầy trò chúng tôi vì có tham gia lao động). Tình đoàn kết hữu nghị giữa Trường và Nông trường ngày càng gắn bó keo sơn.  Trường mở rộng quan hệ hữu nghị với Công xã cạnh trường để học sinh chúng tôi thăm quan học tập, liên hệ thực tế. Chúng tôi còn được đi thăm quan các Nhà máy sản xuất công nghiệp như: Cơ khí chế tạo, Thủy điện Dương Sóc, Chế biến gỗ, Chế biến chè , Sản xuất mỳ chính…

          Thời gian trôi qua, xã hội cũng như cuộc đời của mỗi người có nhiều thay đổi, nhưng những kỷ niệm vui, buồn của tuổi thơ được sống trên mãnh đất Quế Lâm yêu thương thắm đượm tình người, vẫn còn mãi trong lòng chúng tôi. Quế Lâm ơi, xin hãy tha thứ những sai lầm nhất thời và lưu lại ký ức đẹp, những việc làm tốt của chúng tôi ngày ấy. Những cậu học sinh nghịch ngợm ngày đó, nay đều đã trưởng thành, có đóng góp ít nhiều cho công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam sau chiến tranh. Chúng tôi tự hào về mái trường nơi chúng tôi đã học tập, rèn luyện và trưởng thành nay được tu bổ, xây dựng thành Trường Đại học Sư phạm Quảng Tây. Với những cựu học sinh Trường Mùng 2 tháng 9 chúng tôi dù đã về lại hoặc chưa có điều kiện về thăm trường cũ, nhưng khi nói về Quế Lâm, tâm trạng ai cũng rất xúc động như thấy lại tuổi thơ; đắm chìm trong ký ức tưởng  như thấy mình trẻ lại dù mái tóc nhiều người giờ đây đã bạc.

         Tôi viết những dòng này như một lời tri ân với mãnh đất và con người mà một thời tuổi thơ chúng tôi - những học sinh Việt Nam Trường Mùng 2 tháng 9 đã gắn bó:  QUẾ LÂM ơi!

   Đà Nẵng, Xuân 2015

  Tóc Gió Thôi Bay 

      

            Chuyện thứ hai: LAO ĐỘNG GẶT LÚA CHỐNG ÚNG, NĂM 1974

  Mùa mưa năm 1974, đồng lúa chín đang kỳ thu hoạch của Công xã cạnh trường ngập úng, cánh đồng thành một biển nước mênh mông. Học sinh Trường Mùng 2 tháng 9 chúng tôi được huy động tham gia thu hoạch lúa giúp Công xã.

          Chúng tôi trở thành những nông dân thực thụ, chân lội nước lõm bõm, tay cầm liềm cắt lúa. Ngày đầu còn chậm, nhưng mấy ngày sau  quen dần, tay liềm đã thoăn thoắt theo từng hàng lúa chín đã ngã rạp do gió mưa.  Chúng tôi vác từng bó lúa to, tập trung từng đống lớn cạnh máy tuốt lúa. Các bạn lớn hơn trực tiếp đứng máy tuốt lúa, chân đạp cần máy, tay cầm bó lúa xoay tròn, tiếng máy tuốt lúa quay tròn kêu vù vù, những hạt lúa còn đẫm nước văng tung tóe vào tấm bạt chắn trước máy. Từng đống lúa vun  cao dần lên, được đóng vào bao tải, đưa lên xe cải tiến  kéo về sân kho của Công xã. Tôi còn nhớ, do cắt lúa chưa quen tôi cắt liềm vào ngón tay út, bổ đôi móng tay, máu chảy lai láng. Nhưng khi được băng bó thấy mọi người làm việc hăng say, vui vẻ tôi lấy mảnh nilon buộc chặt ngón tay cho khỏi ướt và tiếp tục công việc, quên sự đâu đớn. Đó là đợt lao động thực tế cuối cùng của chúng tôi trước khi Trường Mùng 2 tháng 9 tạm biệt Quế Lâm  và thầy trò chúng tôi về lại Việt Nam vào tháng 8 năm 1975. Đó cũng là lần đầu tiên chúng tôi thấy chiếc máy tuốt lúa đạp bằng chân, với năng suất tuốt lúa gấp nhiều lần so với cầm từng bó lúa đập như người nông dân quê tôi. Chính cái máy đó sau này chúng tôi thấy phổ biến trên cánh đồng ở Việt nam đã  góp phần giải phóng đáng kể sức lao động của người nông dân một thời. 

       Đợt gặt lúa chống úng năm đó dù dầm nước mưa rét run, mệt mỏi, nhưng chúng tôi ai nấy đều rất vui, vì thầy trò chúng tôi đã góp sức mình cùng bà con xã viên công xã thu hoạch, tránh cho lúa khỏi bị hư thối do ngập úng nước mưa. Chúng tôi cũng đã học tập được tinh thần lao động cần cù của những xã viên công xã và hơn hết, chúng tôi được trải nghiệm có ịch qua lao động thực tế. Mỗi một kỷ niệm vui, buồn với tuổi thơ chúng tôi những năm sống ở Quế  Lâm đều nằm trong hành trang theo chúng tôi suốt cả cuộc đời này.

            

Viết lại theo yêu cầu của Quế L H, Đăng lại lên đây để các Quế duyệt. Kính! CC